Ankieta Wyższe uczelnie dla Wymiaru Sprawiedliwości
Funkcjonowanie wymiaru sprawiedliwości wymaga uzyskiwania ekspertyz, które wymagają „wiadomości specjalnych”. Opinie te w Polsce wydaje 15 058 biegłych znajdujących się na listach Sądów Okręgowych. Z analizy tej listy wynika, że rzadko spotyka się tam nazwiska osób posiadających stopnie naukowe. Polski wymiar sprawiedliwości jest bardzo kosztowny, ponieważ kraj nasz przeznacza jeden z najwyższych odsetków PKB w Europie na te cele oraz ma największą ilość sędziów w przeliczeniu na 100 tysięcy mieszkańców w Europie. Jednocześnie sprawność postępowania sądowego jest niezadowalająca. Procesy trwające 5-10 lat nie należą do rzadkości. Wynika to między innymi z zasady legalizmu, ale i innych niedostatków organizacyjnych.
Jedną z przyczyn przewlekłości postępowania są trudności w sprawnym uzyskaniu ekspertyz dla potrzeb sądu jest niekiedy ich niezadowalająca jakość, co powoduje konieczność powoływania kolejnych ekspertów, co w oczywisty sposób wydłuża postępowanie.
Kodeks postępowania karnego stanowi w art. 193 §1 „Jeżeli stwierdzenie okoliczności mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy wymaga wiadomości specjalnych, zasięga się opinii biegłego albo biegłych”; §2 „W celu wydania opinii można też zwrócić się do instytucji naukowej lub specjalistycznej”. Kodeks postępowania cywilnego stanowi w art. 290 §1 „Sąd może zażądać opinii odpowiedniego instytutu naukowego lub naukowo-badawczego” §2 „W opinii instytutu należy wskazać osoby, które przeprowadziły badanie i wydały opinię”.
Stowarzyszenia i organizacje zrzeszające biegłych i rzeczoznawców postanowiły odbyć I Kongres Nauk Sądowych w dniu 27.11.2010 w Warszawie w Auditorium Maximum UW. Na Kongres zgłosiło się już 948 osób. Informacje na temat Kongres na stronie www.1kns.pl
Z informacji jakie uzyskaliśmy od biegłych pracowników wyższych uczelni, wiemy że istnieje szereg powodów dla których osoby te i instytucje naukowe niezbyt chętnie podejmują się ekspertyz. Z drugiej strony wyższe uczelnie posiadają największy potencjał naukowo-badawczy, który niekiedy może być niezwykle pomocny w ustalaniu faktów potrzebnych do właściwego osądzenia sprawy.
Dlatego zwracamy się z uprzejmą prośbą o wypełnienie niniejszej ankiety, która ma na celu uzyskanie informacji: co do ilości wydawanych ekspertyz oraz co i jak można zmienić, aby w efekcie uzyskać więcej lepszych ekspertyz, a tym samym usprawnić funkcjonowanie prokuratury i sądów w Polsce.
Uzyskane w ten sposób materiały będą podstawą stworzenia bazy danych instytucji naukowych w Polsce, które mogą i chcą wydawać opinie dla potrzeb wymiaru sprawiedliwości, co ułatwi prokuratorom i sądom powoływanie ich zgodnie z przytoczonymi wyżej przepisami KPK i KPC. Planujemy też opublikowanie tych informacji, najpierw w wersji elektronicznej a później książkowej.