Szanowany Pan
Minister Sprawiedliwości RP
Krzysztof Kwiatkowski

W nawiązaniu do poprzednich pism oraz rozmowy z Panem Ministrem w dniu 28.10.2010 uprzejmie proszę o przybycie na obrady I Kongresu Nauk Sądowych w dniu 27.11.2010 o godzinie 11. Kongres rozpoczyna się o godzinie 9.30 natomiast przybycie i wystąpienie Pana Ministra zaplanowaliśmy na godzinę 11, z tym, że przed Panem Ministrem wystąpi Pani Rektor Uniwersytetu Warszawskiego prof. dr hab. Katarzyna Chałasińska-Macukow. Uprzejmie proszę, aby Pan Minister w swoim wystąpienie w miarę możliwości ustosunkował się do głównych problemów, dla których Kongres został zwołany tj.:

• ustawa o biegłych,
• działania na rzecz większego pragmatyzmu i zmniejszenia kosztów wymiaru sprawiedliwości: e-sąd, e-biegły, wydzielenie w aktach sądowych części merytorycznej i korespondencyjnej, częstsze stosowanie telekonferencji przy przesłuchiwaniu biegłych,
• możliwość przeznaczenia uzyskanych oszczędności dla wynagradzania biegłych zgodnie z czasochłonnością opinii i kwalifikacjami biegłego,
• wprowadzenie zasady, że lekarze i psycholodzy, tak jak wszyscy pozostali biegli, są wynagradzani również godzinowo – zgodnie z faktyczną czasochłonnością ekspertyzy, a nie kwotowo,
• wyrażenie opinii na temat celowości i pragmatyczności powołania Związku Stowarzyszeń Eksperckich (Federacji Stowarzyszeń Biegłych Sądowych i Rzeczoznawców).
• Utrzymanie strony internetowej I KNS – jako strony „Związku” (Federacji), stałego monitorowania problemów biegłych na forum ww. strony internetowej.

Środowisko sędziów odniosło się przychylnie do tych pragmatycznych propozycji.

Chcąc maksymalnie wykorzystać czas pobytu Pana Ministra na Kongresie uprzejmie prosimy o zaplanowanie swojego pobytu chociaż do godziny 12-12:30, tzn. przerwy kawowej.

Jak informowaliśmy już poprzednio szczerym zamiarem organizatorów Kongresu jest poprawa efektywności i sprawności działania wymiaru sprawiedliwości, w tym zakresie, który jest zależny częściowo od biegłych. Z uzyskanych ankiet oraz z wypowiedzi biegłych na forum internetowym I KNS wynika, że mają oni szereg propozycji i zastrzeżeń, które chcielibyśmy przy pomocy Ministerstwa Sprawiedliwości stopniowo realizować i usprawniać.

Łącze wyrazy szacunku
Przewodniczący Komitetu Organizacyjnego I KNS
Dr med. Jerzy Pobocha

Pan/Pani biegły(a)/rzeczoznawca

W imieniu Komitetu Organizacyjnego uprzejmie proszę o zapoznanie się z następującymi materiałami:

1. Praca dr Beaty Będzik nt. Kapitału społecznego
2. Propozycja Statutu Federacji Towarzystw i Stowarzyszeń Biegłych Sądowych i Rzeczoznawców

Informuję, że do dnia dzisiejszego zgłosiło się na Kongres 970 osób.

Finalizujemy w tej chwili układanie programu Kongresu. Uprzejmie proszę o nadesłanie na adres e-mailowy Komitetu Organizacyjnego: sekretariat@1kns.pl : referatu, opinii, wniosków lub innych materiałów, które w całości zamieścimy w materiałach IKNS.

Prosimy o przeanalizowanie przesłanej propozycji statutu Federacji towarzystw i zajęcie stanowiska w tej sprawie na załączonej ankiecie.

Jednocześnie informuję, że powołanie Federacji nie spowoduje ograniczenia możliwości działalności poszczególnych towarzystw i stowarzyszeń. Nigdy nie planowaliśmy i nie planujemy powoływania jakiejś „centralnej komisji egzaminacyjnej”, wręcz przeciwnie uważamy, że szkoleniem i egzaminowaniem biegłych i rzeczoznawców powinny się zajmować, tak jak dotąd, poszczególne towarzystwa specjalistyczne. Uważamy również, że aktualny tryb wpisywania na listę biegłych przez prezesów sądów okręgowych powinien być utrzymany, z zastrzeżeniem, iż powinien on być poprzedzony uzyskaniem przez takiego kandydata odpowiedniej wiedzy i umiejętności w zakresie swojej specjalności i wykazania się znajomością przepisów prawnych dotyczących biegłych i rzeczoznawców.

Zwracam uwagę, że celem I KNS i dalszych działań ewentualnie powołanej federacji jest poprawa statusu biegłego w Polsce, po to, aby dorównać standardom w tym zakresie, jakie obowiązują w innych krajach, utrzymywania stałego forum internetowego do wymiany opinii przez każdego biegłego, a nie tylko z okazji zebrań czy konferencji odbywających się raz na kilka lat. Jak wiadomo w innych krajach istnieją tego typu federacje. Natomiast niechętna postawa poprzedniego ministra sprawiedliwości do wszelkich korporacji, nie powinna paraliżować naszych działań w realizacji tak słusznej idei w zakresie kapitału społecznego. Dlatego w załączeniu przesyłamy pracę  na ten temat. Wynika z niej, że Polacy najmniej z wszystkich narodów europejskich mają tendencje do zrzeszania się i wykazują największą podejrzliwość. Musimy to dla naszego dobra zmienić. Liczą się tylko silne organizacje. Zasada „ dziel i rządź” obowiązuje nadal.

Zadaniem kongresu jest wprowadzenie do wymiaru sprawiedliwości więcej pragmatyzmu polegającego na takich działaniach jak:

• e-biegły, korespondencja z biegłymi, materiały z akt sprawy są przekazywane elektronicznie,
• upowszechnienie przesłuchiwania biegłych drogą telekonferencji (w Szczecinie stosujemy to od 6 lat),
• akta sprawy są podzielone na część merytoryczną i część „pocztową”,
• biegli posiadają legitymacje ze zdjęciem,
• biegli opłacani są za cały stracony czas związany z dojazdem do sądu, a nie tylko za pobyt w sądzie.

Uprzejmie proszę o rozszerzenie listy tych propozycji, które jak ustaliłem z prezesem Stowarzyszenia Sędziów IUSTITIA Maciejem Strączyńskim, są zbieżne z pragmatycznym podejściem do poprawy funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości.

Jeszcze raz uprzejmie proszę o pilne zajęcie stanowiska w wyżej wymienionych kwestiach.

Niniejsze pismo, praca na temat kapitału społecznego, anonimowa ankieta znajdują się również na naszej stronie internetowej www.1kns.pl .

Łącze pozdrowienia
Przewodniczący Komitetu Organizacyjnego I KNS
Dr med. Jerzy Pobocha

www.1kns.pl

www.ptps.com.pl

1. Ustawa o biegłych wymaga pilnego opracowania, ponieważ prace nad jej tworzeniem przeciągają się w sposób nadmierny. Inne kraje uchwaliły takie przepisy wcześniej. Ustawy o ekspertyzie sądowej Litwy i Słowacji, są dowódem, że kraje, które znacznie później zaczęły opracowywanie tych przepisów, potrafiły je zredagować i uchwalić.
2. Każdy biegły i rzeczoznawca powinien co dwa lata składać do Prezesa Sądu Okręgowego oraz Stowarzyszenia, którego jest członkiem, sprawozdanie statystyczne ze swojej aktywności opiniodawczej, zawodowej i naukowej, tzn.: liczby wydanych opinii, odbytych szkoleń, opublikowanych artykułów, wywiadów prasowych itd.
3. Zarządzeniem Ministra Sprawiedliwości każdy biegły zobowiązany byłby do archiwizowania kopii swoich opinii, które posiadałyby numer kolejny, z którego wynikałoby ilość opinii wydawanych rocznie. W przypadku zastrzeżeń do kompetencji biegłego łatwo można by dokonać, przynajmniej częściowej, oceny poziomu tych opinii.
4. wprowadzenie zasady, iż biegły, który wykonuje bez zastrzeżeń funkcję biegłego przez 20-30-40 lat, powinien być typowany do odznaczenia. Byłoby to przeciwwagą od kodeksowej zasady, iż biegłego można tylko karać.
5. Federacji Towarzystw Biegłych i Rzeczoznawców, która będzie miała za zadanie podnoszenie poziomu ekspertyz w Polsce, zbieranie wniosków i opinii o funkcjonowaniu biegłych w Polsce, proponowanie zmian organizacyjnych i legislacyjnych, mających na celu poprawę funkcjonowania Wymiaru Sprawiedliwości w Polsce.
6. Internetowego Biuletynu Biegłych i Rzeczoznawców, który byłby rozsyłany drogą elektroniczną, oraz dostępny na stronie internetowej, ale tylko dla osób uprawnionych.
7. E-biegły, korespondencja wymiaru sprawiedliwości z ekspertami  odbywa się drogą elektroniczną.

Minister Sprawiedliwości
Krzysztof Kwiatkowski

W nawiązaniu do poprzednich pism z dnia 20.10.10 uprzejmie informujmy, że biegli i rzeczoznawcy, którzy
zgłosili się na Kongres, wypełnili ankietę, w której zawarli oceny, wnioski i propozycje dotyczące poprawy ich
funkcjonowania w wymiarze sprawiedliwości. Najistotniejsze informacje zawarte w tych ankietach streściliśmy,
co przedkładamy w załączeniu. Zostały one też zamieszczone na stronie internetowej IKNS. Z dodatkowych
wniosków chcieliśmy zaproponować aby:

1. Ustawa o biegłych wymaga pilnego opracowania, ponieważ prace nad jej tworzeniem przeciągają się w sposób nadmierny. Inne kraje uchwaliły takie przepisy wcześniej. Jako dowód w załączeniu przedkładamy ustawę o ekspertyzie sądowej Litwy. Na Kongresie przedstawimy też przepisy o ekspertyzie sądowej Słowacji, jako dowód, że kraje, które znacznie później zaczęły opracowywanie tych przepisów, potrafiły je zredagować i uchwalić.
2. Każdy biegły i rzeczoznawca co dwa lata składał do Prezesa Sądu Okręgowego oraz Stowarzyszenia, którego jest członkiem, sprawozdanie statystyczne ze swojej aktywności opiniodawczej, zawodowej i naukowej, tzn.: liczby wydanych opinii, odbytych szkoleń, opublikowanych artykułów, wywiadów prasowych itd.
3. Zarządzeniem Ministra Sprawiedliwości każdy biegły zobowiązany byłby do archiwizowania kopii swoich opinii, które posiadałyby numer kolejny, z którego wynikałoby ilość opinii wydawanych rocznie. W przypadku zastrzeżeń do kompetencji biegłego łatwo można by dokonać, przynajmniej częściowej, oceny poziomu tych opinii.
4. Biegli i Rzeczoznawcy mają przeświadczenie, iż są niedoceniani, na skutek między innymi nieuwzględniania ich przy przyznawaniu odznak i odznaczeń resortowych i państwowych. Czyli biegli są „niczyi”. Dlatego proponujemy wprowadzenie zasady, iż biegły, który wykonuje bez zastrzeżeń funkcję biegłego przez 20-30-40 lat, powinien być typowany do odznaczenia. Byłoby to przeciwwagą od kodeksowej zasady, iż biegłego można tylko karać.
5. Wnosimy o poparcie idei Federacji Towarzystw Biegłych i Rzeczoznawców, która będzie miała za zadanie podnoszenie poziomu ekspertyz w Polsce, zbieranie wniosków i opinii o funkcjonowaniu biegłych w Polsce, proponowanie zmian organizacyjnych i legislacyjnych, mających na celu poprawę funkcjonowania Wymiaru Sprawiedliwości w Polsce.
6. Wnosimy o rozpatrzenie i poparcie propozycji Internetowego Biuletynu Biegłych i Rzeczoznawców, który byłby rozsyłany drogą elektroniczną, oraz dostępny na stronie internetowej, ale tylko dla osób uprawnionych.
7. Informujemy, że aby zorganizować Kongres wykonaliśmy ogromną pracę w postaci przeszło 10 tysięcy rozmów telefonicznych, w celu ustalenia adresów mailowych biegłych z list Sądów Okręgowych, ponieważ tylko część Sądów tego typu informacje zamieściła na przekazanych nam listach, natomiast pozostałe informowały, iż nie umieszczają tego, ponieważ „nie ma takiego przepisu”. Dlatego uważamy, iż wykonaliśmy pracę za Sądy Okręgowego w Polsce, a koszty tej pracy pokryli uczestnicy z opłaty kongresowej.

Biorąc powyższe pod uwagę, wnosimy o dofinansowanie przez Pana Ministra I Kongresu Nauk Sądowych kwotą 10.000 złotych. Preliminarz Kongresu w załączeniu.

Uprzejmie prosimy Pana Ministra o przeanalizowanie tych propozycji i ustosunkowanie się do nich obecnie jak i w wystąpieniu na Kongresie w dniu 27 listopada.

Łączymy wyrazy szacunku
Przewodniczący Komitetu Organizacyjnego
Dr med. Jerzy Pobocha

Przewodniczący Rady Naukowej
prof. Tadeusz Tomaszewski
Prorektor UW

Minister Sprawiedliwości
Krzysztof Kwiatkowski

W nawiązaniu do poprzednich pism z dnia 21.04.10, 30.09.10 uprzejmie informuję, że na Kongres zgłosiło się
już 972 osoby. Kongres jest wydarzeniem bez precedensu i wzbudził duże zainteresowanie biegłych i
rzeczoznawców.

Mając na względzie główne cele Kongresu tj.: konieczność poprawy sprawności i efektywności wymiaru
sprawiedliwości proponujemy następujące zmiany organizacyjne i praktykę działania, które w naszej ocenie są
potrzebne i realne. Inteligencja jest to umiejętność rozwiązywania problemów, w tym oczywiście i problemów
prawno-organizacyjnych.

Analizując problematykę polskiego wymiaru sprawiedliwości mamy na względzie fakt, iż Polska ma
największą ilość sędziów w przeliczeniu na 100 tys. mieszkańców w Europie, a koszty wymiaru sprawiedliwości w
naszym kraju skutkują jednym z najwyższych odsetków PKB w Europie. Jednocześnie procesy sądowe trwają
wiele lat, do czego niewątpliwie przyczyniają się również biegli.

W tej sytuacji proponujemy dla osiągnięcia większego pragmatyzmu:

1. Upowszechnienie nie tylko: „e-sądu”, ale również wprowadzenie „e-biegłego” poprzez:
   · Każdy biegły posiada adres mailowy,
   · Wezwania na rozprawę i inne informacje, które można bezpiecznie przekazywać przez Internet odbywają się drogą mailową,
   · Dane z akt sprawy takie jak: akt oskarżenia, zeznania świadków biegły może otrzymać w wersji elektronicznej w sądzie i/lub przez Internet po uzyskaniu możliwości skutecznego i pewnego szyfrowania tego typu informacji,
   · Warunkiem wykonywania funkcji biegłego w XXI wieku jest umiejętność posługiwania się komputerem, Internetem, analogicznie jak kiedyś wymagana była umiejętność czytania i pisania.
2. Opinie, ekspertyzy muszą w swojej formie i treści być w większym stopniu dostosowane do przepisów KPK, KPC, jak i bardziej pragmatyczne – łatwiejsze w wykorzystaniu przez prokuratorów i sędziów na skutek:
   · Struktura – schemat opinii jest wynikiem uzgodnienia – porozumienia z prokuratorami i sędziami, a nie jednostronnej decyzji towarzystwa naukowego, czy resortowego ministra,
   · W szczególności opinia powinna zawierać uzasadnienie, gdzie cytowane są informacje z akt sprawy z podaniem strony i wiersza skąd one pochodzą, te miejsca akt można oznakować wklejonymi kolorowymi kartkami, co ułatwi wykorzystanie i kontrolę opinii,
   · Opinia powinna zawierać definicje i wyjaśnienia fachowych wyrażeń, jakie występują w ekspertyzie a biegły powinien w swoim komputerze mieć je po to, aby móc je wstawiać do
3. odpowiednich miejsc opinii metodą mało pracochłonną „kopiuj-wklej”. Niezrozumiałość języka
4. opinii utrudnia lub uniemożliwia właściwą jej kontrolę przez prokuratora i sąd.
5. 3. Akta spraw, wzorem np. niemieckiego wymiaru sprawiedliwości, są podzielone na tomy: merytoryczne i
6. tomy korespondencyjne (zawierające np. „zwrotki”). Przesyłanie biegłemu akt sprawy, które czasami w połowie kilkunastu tomów zawierają część korespondencyjną jest niepotrzebne, wertowanie ich jest
7. czasochłonne, a wysyłanie kosztowne.
8. 4. Stworzenie centralnej bazy biegłych sądowych i rzeczoznawców zawierającej następujące dane:
9. · Kontakt, biegły musi podać: adres, telefony, nr faxu (np. poprzez Internet), adres e-mail
10. · Kwalifikacje, uprawnienia, staż pracy, liczba wydanych ekspertyz – czyli zakres kompetencji
11. · CV biegłego
12. · Aktualne obciążenie sprawami biegłego i termin wydania kolejnej ekspertyzy (systematycznie
13. uzupełniane przez biegłego)
14. · Koszty prowadzenia tej bazy opłacane byłyby przez biegłych, a stawka wyniknęłaby z ustalenia
15. realnych kosztów tego przedsięwzięcia dla przeszło 15 tys. biegłych na listach sądów
16. okręgowych, ewentualnie rzeczoznawców i innych ekspertów.
17. 5. Powołanie Federacji Stowarzyszeń Biegłych i Rzeczoznawców:
18. · Projekt statutu w załączeniu
19. · Strona internetowa Federacji powstanie z przekształcenia strony I KNS – www.1kns.pl i zawierać
20. będzie: forum dla biegłych i rzeczoznawców z grupami tematycznymi, podobnie jak to miejsce
21. ma w SSP „IUSTITIA”; informacje z zakresu prawa, rozliczeń finansowych z wymiarem
22. sprawiedliwości, zmian w prawie dotyczących biegłych, przykłady nieprawidłowych opinii i
23. ekspertyz, informacje o sprawach karnych, cywilnych i zawodowych prowadzonych przeciwko
24. biegłym.
25. 6. Odpowiedzialność cywilna biegłego za treść opinii wymaga dalszej analizy z punktu widzenia doktryny i
26. być może osiągnięcia konsensusu w tym zakresie ekspertów i prawa.
27. 7. Znalezienie firmy ubezpieczeniowej, która zechce podjąć się przyjęcia ubezpieczenia od
28. odpowiedzialności cywilnej biegłych i rzeczoznawców. Ubezpieczenie to powinno być obowiązkowe, tak
29. jak to wprowadzono w stosunku do np. lekarzy.
30. 8. Biegli ze smutkiem stwierdzają, że sposób i zakres wprowadzenia podatku VAT dla biegłych jest
31. niewłaściwy, ryzyko o płaceniu go za poprzednie lata jest swoistą „karą”, za to, że jest się biegłym.
32. 9. Wynagrodzenie biegłych lekarzy i psychologów musi być zrównane z wynagrodzeniem innych
33. ekspertów, tzn. za pracochłonność opinii, stopień złożoności opinii i poziom fachowości biegłego.
34. Zarządzenie Ministra Sprawiedliwości z 1975 r., które z nieuzasadnionych powodów wprowadza stawki
35. za opinie „od –do”, jest wysoce krzywdzące w przypadku opinii pracochłonnych, nietypowych,
36. wymagających najwyższych kwalifikacji. To dyskryminowanie lekarzy i psychologów jest w oczywisty
37. sposób sprzeczne z konstytucją, co w przypadku jego utrzymania musi skutkować skargą konstytucyjną.
38. Wynagrodzenie biegłego wyłącznie za czas pobytu w sądzie bez liczenia czasu podróży jest niezgodny z
39. zasadami współżycia społecznego, wynagradzania za pracę, ponieważ w żadnym zawodzie nie ma stawki
40. 30- 40zł za czasami 10-15 godzin pracy. Jest to niezgodne z przepisami, jakie obowiązują EU.
41. 10. Środki na opłacenie tych wydatków powstaną z oszczędności wprowadzenia „e-biegłego” poprzez
42. obniżenie kosztów pocztowych, jak i poprawę szybkości, sprawności kontaktów sąd-biegły, biegły-sąd.
43. 11. Wskazujemy na konieczność krytycznej analizy dotychczasowych zasad naliczania kosztów sądowych, a
44. w szczególności praktykę i sędzia „rozliczany jest” za ewentualną „ściągalność” tych kosztów. Co w
45. praktyce niekiedy oznacza, iż lepiej nie orzekać tych kosztów. Z lektury akt sprawy wynika, iż osoby
46. posiadające środki na opłacenie kosztów postępowania są jednak zwalniane z kosztów sądowych, co nie
47. znajduje logicznego uzasadnienia.
48. 12. Status prawny, praktyka działania m.in. komorników odbiega od standardów europejskich i światowych,
49. co skutkuje niższą ściągalnością m.in. : kosztów sądowych, grzywien itd. Zapoznanie się z przepisami
50. innych krajów w tym zakresie jak i praktyką działania komorników powinno być impulsem do działań
51. legislacyjnych i organizacyjnych, w celu zmniejszenia wydatków, które ponoszą de facto podatnicy,
52. zamiast które powinni ponosić przestępcy.
53. 13. Każdy biegły jest zobowiązany ukończyć kurs z zakresu znajomości prawa – w zakresie potrzebnym
54. biegłemu i zdać w swoim okręgu egzamin z tego zakresu.
55. 14. Każdy biegły posiada legitymacje ze zdjęciem (jak np. na Słowacji), wzór, której ustali i zatwierdzi
56. Ministerstwo Sprawiedliwości, a w razie niepodjęcia tej inicjatywy, przez Federację Biegłych Sądowych i
57. Rzeczoznawców.
58. 15. Ustawa o biegłych powinna zostać opracowana i uzgodniona tak, aby mogła wejść w życie. W kolejnym
59. mailu prześlemy ustawę o ekspertyzie sądowej Litwy (tłumaczenie na język polski), a w dalszej kolejności
60. Słowacji i Ukrainy.

Uprzejmie prosimy Pana Ministra o przeanalizowanie tych propozycji i ustosunkowanie się do nich w czasie
spotkania w Ministerstwie, o które ponownie prosimy, jak i w wystąpieniu na Kongresie w dniu 27 listopada.

Łączymy wyrazy szacunku
Przewodniczący Komitetu Organizacyjnego
Dr med. Jerzy Pobocha